Kennisoverdracht en kennisconstructie, twee begrippen die in het onderwijs eigenlijk lijnrecht tegen over elkaar staan. Kennisoverdracht heeft het vooral over het leren van materie en de overdracht van de leerkracht naar de leerling en kennisconstructie gaat over de weg om materie te begrijpen en een plek tegen binnen je eigen begrippenwereld, het zogenaamde 'leren' leren.
Bij kennisoverdracht gaat om een visie over leren en onderwijzen waarbij kennis in kleine stappen door de leraar aan de leerling wordt overdragen. De leerstof wordt vervolgens geoefend. De leraar bepaalt wat wanneer geleerd wordt. Leervormen die hierbij horen zijn b.v. instructie en gestructureerd oefenen. Bij kennisconstructie ziet de leraar het leren meer als een onderzoeksproces van de leerling. De leerling krijgt ruimte om actief, zelfstandig en in samenwerking met anderen kennis te verwerven door het vinden van oplossingen. Bij de beoordeling van prestaties kijkt de leraar niet alleen naar wat leerlingen hebben geleerd maar ook naar de manier waarop. Voorbeelden van leervormen zijn onderzoekend leren en ‘leren’ leren. Het onderscheid tussen kennisoverdracht en kennisconstructie is in de praktijk zelden zo zwart/ wit. Leraren zullen vaak gebruik maken van beide vormen. Voor elk van deze typen kan ICT ingezet worden, met wisselende doelen en wisselend rendement.
Over het algemeen geldt dat leraren met een visie vanuit kennisconstructie, meer gebruik maken van ICT dan leraren die meer de nadruk leggen op kennisoverdracht (Hermans e.a., 2008 in Vier in balans tool, 2013). Leraren met constructivistische opvattingen zijn vaker geneigd ICT als informatietool in te zetten (Tondeur e.a., 2008 in Vier in balans tool, 2013). ICT is naar mijn idee een instrument wat je niet meer weg kunt denken uit het onderwijs. Het biedt zoveel mogelijkheden, waarmee de ontwikkeling van kinderen nog meer ondersteunt kan worden. Als je leerlingen zelf 'meester' maakt van hun ontwikkeling zal de kennis bij de kinderen sneller verweven raken met de voorkennis die ze zelf al hebben, omdat ze zelf actief aan het werk worden gezet. Natuurlijk kan je gebruik maken van stappen van kennisoverdracht om hiaten uit de kennis te halen of om de materie verder te verduidelijken, maar kennisconstructie is voor mij het uitgangspunt.
Ik ben van mening dat kennisconstructie op veel scholen nog een ondergeschoven kindje is ten opzichte van kennisoverdracht. Het blijkt dat het voor leraren heel lastig is om de ontwikkeling als het ware bij het kind zelf te leggen, terwijl naar mijn idee de opbrengt veel groter zou zijn als dit wel gebeuren.
'Leren' leren? Ja graag!
Bij kennisoverdracht gaat om een visie over leren en onderwijzen waarbij kennis in kleine stappen door de leraar aan de leerling wordt overdragen. De leerstof wordt vervolgens geoefend. De leraar bepaalt wat wanneer geleerd wordt. Leervormen die hierbij horen zijn b.v. instructie en gestructureerd oefenen. Bij kennisconstructie ziet de leraar het leren meer als een onderzoeksproces van de leerling. De leerling krijgt ruimte om actief, zelfstandig en in samenwerking met anderen kennis te verwerven door het vinden van oplossingen. Bij de beoordeling van prestaties kijkt de leraar niet alleen naar wat leerlingen hebben geleerd maar ook naar de manier waarop. Voorbeelden van leervormen zijn onderzoekend leren en ‘leren’ leren. Het onderscheid tussen kennisoverdracht en kennisconstructie is in de praktijk zelden zo zwart/ wit. Leraren zullen vaak gebruik maken van beide vormen. Voor elk van deze typen kan ICT ingezet worden, met wisselende doelen en wisselend rendement.
Over het algemeen geldt dat leraren met een visie vanuit kennisconstructie, meer gebruik maken van ICT dan leraren die meer de nadruk leggen op kennisoverdracht (Hermans e.a., 2008 in Vier in balans tool, 2013). Leraren met constructivistische opvattingen zijn vaker geneigd ICT als informatietool in te zetten (Tondeur e.a., 2008 in Vier in balans tool, 2013). ICT is naar mijn idee een instrument wat je niet meer weg kunt denken uit het onderwijs. Het biedt zoveel mogelijkheden, waarmee de ontwikkeling van kinderen nog meer ondersteunt kan worden. Als je leerlingen zelf 'meester' maakt van hun ontwikkeling zal de kennis bij de kinderen sneller verweven raken met de voorkennis die ze zelf al hebben, omdat ze zelf actief aan het werk worden gezet. Natuurlijk kan je gebruik maken van stappen van kennisoverdracht om hiaten uit de kennis te halen of om de materie verder te verduidelijken, maar kennisconstructie is voor mij het uitgangspunt.
Ik ben van mening dat kennisconstructie op veel scholen nog een ondergeschoven kindje is ten opzichte van kennisoverdracht. Het blijkt dat het voor leraren heel lastig is om de ontwikkeling als het ware bij het kind zelf te leggen, terwijl naar mijn idee de opbrengt veel groter zou zijn als dit wel gebeuren.
'Leren' leren? Ja graag!